| Objectnaam | IBM System/36020 |
| Levensloop | Historische context: bloeiende automatisering op een breukvlak Vanuit sociaal-economische, politieke en sociaal-culturele invalshoek is het eind van de jaren 1960 een breukvlak in de Nederlandse geschiedenis, met Provo, Maagdenhuis-bezetting, flower power en milieucrisis. Ook informatici lopen op sandalen. In de automatisering zet de grootschalige gegevensverwerking door met IBM als absoluut dominante marktleider. Het type: IBM 360, model 20 In 1963 kondigde IBM een familie van computers aan die algemeen inzetbaar zouden zijn (360˚) en waarop de programma"s onderling uitwisselbaar zouden zijn, het IBM System/360. In 1964 werden de eerste geleverd. Het waren grote systemen, mainframes. Speciaal voor de Europese markt ontwikkelde IBM Duitsland een klein model in deze familie, de IBM System/360-20. De IBM 360 is karakteristiek voor een bepaalde historische ontwikkeling op de Europese markt: hij definieert een nieuwe generatie computers (de derde generatie). De eerste IBM 360 werd in Nederland geleverd in 1967. Het object: IBM 360, model 20 van het CBS-museum Het onderhavige exemplaar is één van de vier computers IBM 360-20, die het Centraal Bureau voor de Statistiek in 1968 aanschafte ter vervanging van ponskaarteninstallaties. Ze werden gebruikt bij het verwerken van de volkstelling van 1971; ca. 80 mln ponskaarten met aanstreepvakjes werden verwerkt. De betrokkenheid bij deze volkstelling geeft het object een grote maatschappelijke betekenis, niet alleen vanwege dit feit, maar ook vanwege de maatschappelijke onrust die deze "gecomputeriseerde" registratie veroorzaakte (Big Brother-syndroom). Het is om deze en andere redenen de laatste klassieke volkstelling die op deze wijze wordt uitgevoerd. De vier machines IBM 360 zijn tot 1978 bij het CBS in gebruik gebleven voor het |
| Ontwerper | IBM-Sindelfingen |
| Locatie ontwerp | Duitsland, Sindelfingen |
| Producent | International Business Machines Corp. (IBM) |
| Locatie productie | USA |
| Bouwjaar | 1968 |
| Aantal gebouwd | - |
| Aantal geimporteerd | tientallen |
| Opmerkingen eigenaar | Collectie behoort toe aan CBS, per 1-1-2004 bij wet ingesteld als zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). |
| Techniek | Ge?ntegreerde schakelingen (micro-circuit technologie) als electronische componenten. In- en uitvoer met ponskaarten; IBM 360 operating system. Ge?ntegreerde schakelingen (micro-circuit technologie) als electronische componenten. In- en uitvoer met ponskaarten; IBM 360 operating system. Werd bij het CBS geprogrammeerd in report program generator (RPG) taal, die vrij dicht aansloot bij de tabelleermachinefuncties. |
| Vorm | Grote centrale eenheid met verscheidene kasten randapparatuur |
| Type | Mainframe computer |
| Gebruiker | Centraal Bureau voor de Statistiek |
| Functie | Universeel. Bij CBS gebruikt voor massale gegevensverwerking, in het bijzonder de Volkstelling 1971 |
| Subtype | Model 20 |
| Aantal gebruikt | tientallen |
| Periode gebruik | 1968-1978 |
| Regio gebruik | Den Haag |
| Handleiding | IBM System 360 / Model 20 Functional Characteristics (1967) |
| Literatuur | Korte beschrijvingen IBM Systeem 360 (1966, 1969) |
| Informatie | H.D. Dukker, gastconservator CBS-museum, email: dukkerhd@zonnet.nl. tel: 070-390 0322 |
| Beoordeling | A |
| Motivatie | Het object is onmisbaar en onvervangbaar voor de Collectie Nederland Historische Computers vanwege schakelwaarde en symboolwaarde. Schakelwaarde: Het object representeert de derde generatie computers. Symboolwaarde: Het object legt een relatie met de Volkstelling van 1971 en het maatschappelijk verzet daartegen. |
| Collectie | CBS-museum (bedrijfscollectie) |
| Fysieke status | Een gebarsten glaspaneel behoeft vervanging. |
| Volledigheid | Toereikend, er ontbreken twee geheugenkasten. |
| Behoud | Statisch |
| Opmerkingen behoud | Een deukje hier, een deukje daar |
| Software | - |
| Credits foto | Foto: CBS, Voorburg/Heerlen |
| Terrein | adgev |
| Foto's |
 |